مقدمه: 

انسان در روند حیات اجتماعی خویش ، نیاز خود را در ابزار و عملکرد آن معطوف نموده ، تا عصر حاضر که انسان ، چه در درون فضاهای کالبدی و چه در برون فضاهای آزاد ، نقش اساسی خود را ایفا می نماید . انسان بدون چنین گرایشی مفهوم تمدن و فرهنگ را گم می کند . در عصری که کلیه علوم و فنون طی تکامل خویش به تفکیک رشته ها و حتی زیر پایه ها و مویرگ های تخصصی را نموده ، تعاریف و مشخصات ویژه هر یک را به جامعه بشری عرضه داشته است ، انسان بر روی ماوای فیزیکی خود و درون 

کالبد زیستی نیاز به انتظام و بهره بری هر چه بیشتر فضاهای محیطی دارد. با این نگرش ، نیاز واقعی و پایگاه علمی ، هنری و انسانی رشته معماری بیرونی در فرهنگ امروزی جامعه کاملا محسوس می باشد . در این قرن که حرمت و کرامت انسان شرط انتظام علمی و مذهبی هر جامعه است ، لذا جامعه می تواند بر حسب آگاهی و تکامل خویش موجبات رفاه و آسایش برای همگان فراهم سازد و انتظام تربیت آن را بر عهده گیرد. با توجه به مراتب فوق وجود دانشگاه برای آموزش معماری بیرونی از اخص نیاز جامعه می باشد . 

تعریف و هدف:

دوره کارشناسی حرفه ای معماری - طراحی محیط بیرونی یکی از دوره های آموزش عالی و هدف آن تربیت افرادی است که بتوانند فاصله تخصصی بین معمار و سطوح پایین تخصصی را در کارهای اجرایی معماری پر نماید و در زمینه طراحی به عنوان کارشناس معماری بیرونی همکاری نمایند. اگر معماری راحت سازی فضای زیستی انسان هاست ، معماری اخص موضوع است ، باید بپذیریم که معماری قادر به پوشش تمام شقوق تخصصی خود نیست و آن چنان که در تمام جوامع پیشرفته تحت عنوان کارآیی ها و یا گرایش های مختلف مطرح است در ایران هم با توجه به توسعه علمی چاره ای جز قبول حقایق و اجرای آن نداریم . با نظری اجمالی به دروس تفضیلی این رشته حداقل توانایی که بر آنان می توان قایل شد به قرار زیر است :

الف ) انتظام هنری پوسته های درون زیست کالبدی مانند : ( منازل، مساجد ، فروشگاه ها ، هتل ها ، فضاهای مذهبی ، بیمارستان ها، فرودگاه ها و .............. )

ب ) انتظام هنری با سازه های سبک در کاربردهای زیستی مانند : ( بناها با سازه های سبک ، پارک ها ، نمایشگاه ها ، یادبودها و ... ) از نقطه نظر هویت ملی معماری ، اقل موضوع این که اگر در گذشته مسجدی یا بنایی احداث می گردید گچ برها ، مقرنس کارها ، معرق کارها و ... به همراه معمار و هنرمندان دیگر شقوق معماری بنا را به این پایه که هست رسانیده اند و اگر کلیت یک بنا را یک اثر معماری بنامیم ، انتظام هنری پوسته های درون کالبدی آن بنا ، به مراتب سهم بیشتری از انتظام پوسته ای آن بنا را داشته و در حال حاضر هم در ساختمان های امروزی دارد ، به عنوان مثال در یک هتل انتظام هنری کالبدی مانند ( ورودی ها فضاهای انتظار ، اطلاعات ، سالن اجتماعات ، سالن ناهارخوری ، راهروها ، اتاق ها و سرویس ها ، نماهای داخلی و خارجی ، نورها ، رنگ ها ، کف ها ، انتخاب مصالح و ... ) به مراتب هزینه دارتر و زمان بر تر از طرح کالبدی آن هتل را دارد که قسمت نخست از وظایف و مسوولیت های معماران می باشد . اگر مبانی ارزشی معماری یا انتظام عملکردی را بیشتر از دیگر شقوق فعلی گروه معماران در جهان بدانیم به نظر می رسد که ریشه های انتظامی عملکرد شکل پذیری را باید از معماری داخلی جهت رسیدن به فرم های عملکردی معماری دانست .

دوره آموزشی کارشناسی حرفه ای رشته معماری یکی از دوره های آموزش عالی است که هدف از برگزاری آن تربیت نیروهای متخصص و آشنا به مبانی علمی معماری است . این علم شناخت خصیصه های عملکردی و تأثیر ابراز به انسان است که بخشی از آن در قالب سرفصل های هنری مانند نقاشی ، مجسمه سازی و ............ ( و آنچه با حجم و رنگ سرو کار دارد ) شکل گرفته است ، در این رابطه نظم و عملکرد آن در طبیعت و حیات انسان که در سنت ، بحث تربیت است ، مبین ایجاد فضاهای معماری و هویت قومی است و هم از این روست که این نظم صرفه جویی در فضاها و بالطبع در اقتصاد ، چه در کوتاه مدت و چه در دراز مدت ، را نتیجه می دهد لازم به یادآوری و تأکید است که بخش سرمایه گذاری کیفی آن فارغ از اعداد اقتصادی است ، زیرا آن چه که برای جامعه ما تربیت آن هزینه می کنیم در ابعاد علمی مختلف حاصل به داشتن یک فرهنگ با تعریف معین برای احراز هویت ملی است و از این رو حراست هویت در این علم تجسد می یابد که حفظ آن در ابعاد ملی جزو وظیفه تلقی می گردد . 

ضرورت و اهمیت:

وجود افرادی که بتوانند طرح های معماری بیرونی را در زمینه های ارایه و ترسیم و رساندن یک طرح اولیه معمار طراح به فاز ۱ و ۲( ترسیم نقشه های معماری و اجرایی ) یاری نمایند و در انجام کار در تمامی زمینه های کیفی و کمی مرتبط بین معمار و افراد کم تخصص و با بی تخصص همکاری داشته باشد ، ضرورت و اهمیت این دوره را کاملا مشخص و محرز می باشد . با توجه به موارد فوق مفاهیم زیبایی و هنری در جامعه که عنوان قومی را همراه دارد، در نظم و ترتیبی بر اساس مبانی ارزشی و تعریفی برای تربیت جوانان خواهد بود که شخصیت هنری را در معماری ، شهرسازی و دیگر شقوق ابزاری خودمان خواهیم یافت ، که امروزه از آن فارغ هستیم ، اگر نکته سنجی کنیم فضاهای تجمعی ما اعم از مذهبی و غیر مذهبی ، خود زمانی هویت شاخص جهانی داشته و پیشتاز بوده که هم اکنون کمتر اثری از گذشته توانمند در آن می توانیم بیابیم ، تربیت به مفهوم انتقال علمی ارزش ها از مرد عالم به طالب است و معماری داخلی هم تابع همین قانون می باشد و لذا وجود مراکز آموزش عالی لازم و کارآمد خواهد بود و به همین روش نیاز به ایجاد بخش تحقیق و تتبع و اجتهاد در آن الزامی است و در بیان روز ترتیب در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و حتی دکترا می باشد تا بدین نسق روند حیات فرهنگی و هنری در جامعه خاص این قوم بر قرار گردد .

قابلیت ها و مهارت های مشترک فارغ التحصیلان :

الف - تجزیه و تحلیل رخدادها و ارایه راه حل بهینه 

ب - برنامه ریزی انجام کار و هدایت کار گروهی

پ - مدیریت و آموزش افراد تحت سرپرستی و انتقال اطلاعات فنی

ت - بهبود و مستندسازی فرایندهای انجام کار و ارایه گزارش نتایج فعالیت ها

ث - کارآفرینی، خلق و راه اندازی عرصه های جدید کسب و کار

ج - برقراری ارتباط موثر در محیط کار

چ - برنامه ریزی به منظور رعایت الزامات بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)

ح - برنامه ریزی به منظور رعایت اخلاق حرفه ای

خ - تصمیم سازی و تصمیم گیری بخردانه

د - تفکر نقادانه و اقتضایی

ذ- خلاقیت و نوآوری

قابلیت ها و توانمندی های حرفه ای فارغ التحصیلان : 

1- کسب توانایی های لازم آموزش این حرفه به فراگیران و افراد تحت سرپرستی

۲- بازدید از محل ساختمان به منظور جمع آوری اطلاعات مورد لزوم

۳- تهیه پروژه های ساده و پیشرفته معماری بیرون ساختمان ها

۴- تعیین مشخصات فنی و نوع مواد مصرفی مورد نیاز ساختمان

۵- نظارت بر عملیات اجرایی خارج ساختمان 

6- مطالعه و بررسی روش های قدیم و جدید و تلفیق آن ها با یکدیگر

۷- نظارت بر کار کارشناسان و تکنسین های تحت سرپرستی و راهنمایی آن ها

۸- تهیه گزارشات فنی از فعالیت های انجام شده - شرکت در جلسات کمیسیون های تخصصی ، سمینارها و همایش های معماری 

مشاغل قابل احراز

1- معمار: تعیین مشخصات فنی و نظارت بر عملیات اجرایی معماری امحیط بیرونی در پروژه های ساختمانی

٢- کارشناس دفاتر مهندسان مشاور به عنوان کارشناس معماری

۳- کارشناس دفاتر فنی و مهندسی سازمان های دولتی و غیردولتی

۴- ناظر و مدیر در کارهای ساختمانی و معماری